Przejdź do treści

#1000pamiątek - maszynka „Ciupusia”


Wśród naszych najcenniejszych eksponatów jest maszynka do strzyżenia należąca do cichociemnego Edwarda Kowalika „Ciupusia” (1916–1987). Edward Kowalik został zrzucony w Nieporęcie w nocy 9 z 10 kwietnia 1944 roku. Po zrzucie przydzielono go do Wydziału Lotnictwa Oddziału III Komendy Głównej Armii Krajowej, gdzie zajmował się szkoleniem żołnierzy w zakresie łączności. Był także dyspozycyjnym mechanikiem oraz specjalistą technicznym do organizowania środków łączności radiowej. Nadawał zaszyfrowane telegramy do Londynu. Wykładał na kursach dla łącznościowców w gmachu przy ulicy Kopernika w Warszawie. Podczas Powstania Warszawskiego działał początkowo na Okęciu, później w Śródmieściu, gdzie obsługiwał radiostację Wydziału Lotnictwa przy ulicy Wilczej 14 i 9. 23 sierpnia 1944 roku został lekko ranny. 17 września objął dowodzenie zapasową radiostacją przy ulicy Wilczej 9.

25 września opuścił kanałami Warszawę, uruchomił radiostacje w Brwinowie, Milanówku i Częstochowie, a w 1945 roku w Łodzi, gdzie był radiooperatorem i radiomechanikiem Wydziału Lotnictwa Komendy Głównej AK i Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Rozkazem dowódcy AK generała „Niedźwiadka” awansowano go do stopnia podporucznika. 30 maja 1945 roku został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Przetrzymywany w więzieniu przy ulicy Kopernika 29 w Łodzi, w czerwcu 1945 roku został wywieziony do Moskwy na Łubiankę, gdzie miał być świadkiem w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. 4 października 1945 roku wyszedł na wolność.