Przejdź do treści

Niech żyje Łupaszko! Niech żyje wolna Polska!



62 lata temu 8 lutego 1951 komuniści zamordowali Łupaszkę... Zygmunt Edward Szendzielarz, ps. "Łupaszko" (ur. 12 marca 1910 w Stryju, stracony 8 lutego 1951 w więzieniu mokotowskim w Warszawie) – major kawalerii Wojska Polskiego i Armii Krajowej. Publicyści i historycy PRL spowodowali swoimi publikacjami zafałszowanie wizerunku "Łupaszki". Generalnie był opisywany jako "krwawy herszt wileńskich bandytów" i imperialistyczny szpieg anglosaski. W propagandzie komunistycznej przedstawiano przede wszystkim jego "napady terrorystyczno-rabunkowe", dokonywane w okresie już powojennym na "bohaterskich" funkcjonariuszach i działaczach komunistycznych. Akcentowali rzekomą brutalność i pastwienie się nad wziętymi do niewoli "Łupaszki" i jego podkomendnych. Nawet jego postać fizyczną przedstawiali w taki sposób, żeby wzbudzić jak największą odrazę. 1 października 1993 roku orzeczeniem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie została unieważniona większość jego wyroków śmierci, a 10 grudnia w wyniku apelacji do Sądu Najwyższego reszta tych wyroków. W 2006 roku Sejm RP uczcił rocznicę jego śmierci, przyjmując w tej sprawie specjalną uchwałę. 30 czerwca 2008 roku odbył się uroczysty, symboliczny pogrzeb majora Szendzielarza na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Tablica upamiętniająca znajduje się w Kwaterze "Na Łączce" tego cmentarza. 1 października 2011 r. w Zajezierzu odsłonięto tablicę upamiętniającą pobyt majora Łupaszki zimą 1944-45 roku. 14 października 2012 r. w Koszalinie odsłonięto tablicę z nazwą ronda, którego patronem jest major Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka".
UB wpadło na trop Szendzielarza, gdy podczas penetracji mieszkania Wandy Minkiewicz przechwyciło kartkę pocztową adresowaną z Poronina. Obława była ściśle utajniona, UB pozornie szukało niezidentyfikowanego góralskiego rozbójnika. Gdy niczego niepodejrzewający Szendzielarz wyszedł przed swoją chatę, został natychmiast otoczony przez funkcjonariuszy bezpieki i aresztowany. Natychmiast po aresztowaniu, "Łupaszka" został przewieziony do Warszawy i osadzony w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej. Przebywał tam 2,5 roku, do 8 lutego 1951 r. 23 października 1950 r. rozpoczął się proces byłych członków Okręgu Wileńskiego AK, w którym oskarżonymi byli:
ppłk A. Olechnowicz
kpt. Henryk Borowski ps. "Trzmiel"
mjr Z. Szendzielarz
ppor. Lucjan Minkiewicz ps. "Wiktor"
Lidia Lwow ps. "Lala"
Wanda Minkiewicz ps. "Danka".
Mjr Szendzielarz nie zaprzeczał, ani nie prosił o łaskę. Wszyscy, oprócz kobiet, zostali skazani 2 listopada 1950 r. przez sędziego Mieczysława Widaja na wielokrotną karę śmierci. Wyrok wykonano 8 lutego 1951 r. w więzieniu na Mokotowie.
Spośród jego podkomendnych śmierć ponieśli:
ppor. Z. Badocha ps. "Żelazny" – poległ w Czerninie koło Sztumu 26 czerwca 1946 roku
ppor. H. Wieliczko ps. "Lufa" – zamordowany na zamku w Lublinie 14 marca 1949 roku
sanitariuszka Danuta Siedzikówna ps. "Inka" – zamordowana w Gdańsku 28 sierpnia 1946 roku
ppor. Feliks Selmanowicz ps. "Zagończyk" – zamordowany w Gdańsku 28 sierpnia 1946 roku
kpr. Henryk Wojczyński ps. "Mercedes" – zmarł na skutek ran 30 października 1946 roku w Jełguniu
Filmy:
1. Archiwalne nagranie z procesu mjr Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki"
2. "Major i dzewczyna" - realizacja Rafał Mierzejewski