"Przed nami kraj otwarty. Bez naturalnych granic. Mogą niemi być tylko gdzieniegdzie wody. Ziemia to nieujarzmiona. Ogrom przestrzeni. Nie znajdziesz na niej pasm górskich w wielkim stylu. Pierwiastki wielkiego stylu w krajobrazie mają natomiast tysiączne jeziora, przedziwne w fantastyczności linij brzegowych. We fizycznem obliczu tego kraju niemałą rolę odgrywają również rzeki. Głównie dwie z nich: Wilja i Niemen. "Puszcz litewskich przepastne krainy" reprezentują lasy, szczątki odległej przeszłości. Taką jest ziemia wileńska z lotu ptaka. Duszą jej bezmiar. Cudem przyrody i sztuki miasto jedyne - WILNO. "
Jerzy Romer
Wilno było jednym z największych miast II Rzeczypospolitej. Było stolicą województwa wileńskiego.
W 1927 otwarto nowoczesne budynki Polskiego Radia Wilno.
Według spisu powszechnego z 9 grudnia 1931 Polacy stanowili 65,9% mieszkańców miasta (128,6 tys. osób), Żydzi 28% (54,6 tys. osób), Rosjanie 3,8% (7,4 tys. osób), Białorusini 0,9% (1,7 tys. osób), Litwini 0,8% (1579 osób), Niemcy 0,3% (600 osób), Ukraińcy 0,1% (200 osób), inni 0,2% (ok.400 osób). Obecnie Polacy stanowią 19% mieszkańców miasta.
W latach 19191939 w Wilnie dominowało środowisko polskich i żydowskich muzyków. Działało Konserwatorium (od 1921) i Żydowski Instytut Muzyki (od 1924). Najbardziej aktywnymi postaciami w środowisku polskim byli: Tadeusz Szeligowski, Stanisław Szpinalski, Witold Rudziński.
MUZYKA W FILMIE:
- Już mi raz zabrali Wilno - Kapela Wileńska
- Co znaczą wielkie słowa - Gustaw Mesar
- Jak ty mój śnie - Tadeusz Faliszewski
